Sanğza (zanza)

Sanğza veya zanza diye bilinen bu cibis türü çubuklar, Doğu Türkistan mutfağından başka hiçbir mutfakta bilinmeyen pasta türlerimizden olup, marka polo ülkesine makarnaları götürürken, taşıdı,ise de devam ettiremediğinden halen Uygur mutfaklarına özgü olarak kalmış olan çeşitlerimizden.
Bayramlarda düğünlerde yapılan bu çubuk türünü, her sanatkar kendi yeteneği ve kendi bilgisini zorlayarak en güzel şekilde yapmaya çalışır, en iyi un ile ve titizlikle yapılan bu çubuğun yapılması zordur ancak, bu sene yaptığınız zanzayı gelecek seneye kadar bayatlamadan serin ve rutubetsi bir ortamda, saklayıp muhafaza etmeniz mümkün.
En az 10 su bardağı un ile yapacağınız sanğzanın yapımı için;
a-İki adet piyaz doğranmış olan büyük boy soğanı bir litre suda silme bir kaşık tuz bir tutam kebabiye ilave ederek on dk kaynatın,
b- un’a koyup bir paket eritilmiş margarin, veya iki su bardağı sıvı yağ iki adet yumurta koyduktan sonra, kaynamış süzülmüş olan soganlı baharatlı(baharat olmasada olur) suyunu ilave ederek kulak memesi yumuşaklığında bir hamur elde edin,
ç-hamuru portakal büyüklüğünde bezeler yapıp yarım saat kadar dinlendirin,
d-öte tarafta üç kg kadar sıvı yağı derin ve yayvan bir tencerede, ısınmaya bırakın, dinlenmiş olan bezelerin ortalarından delerek halka yapın, halkaları avuç içinizde yuvarlayarak inceltin,
e-kurşun kalemden biraz daha ince olan hamur, filitresini işaret parmağınıza dolandırıp serçe parmağınızdan beş parmak aşağı sarkacak şekilde, kelepler yapın,
f-elinize aldığınız iki adet pişirme çubuğunun iki başına kelepleri düzgünce geçirin,
g-çubuk üzerinde biraz daha inceltip oynadıktan sonra, 20cm boyundaki düzgün gelebleri, ısınmakta olan bol yağda önce sağ ucunu sora sol ucunu hafifçe yağa daldırın,
l-sıcak yağın taşma tehlikesine karşı dikkatli olun, iki ucu kızarmış olan sanğzanın ortasını,da yağa hafifçe bir daldırıp sallayşarak kızartın, çubuğun iki ucunu hafif verev katlayın,
m-sarımtırak renklerde kızartacağınız zanğzalar piştikten sonra anlatıldığı kadar zor olmadığını göreceksiniz.
Her ustanın kendine has yapma özelliği ile bilinen sanzaların yapımını görerek uygulamak daha mantıklı olur. Acak, önemli türlerden olduğu için anlatmadan geçemezdim. aslında anlatılmakla başarılmayacak kadar zor fakat görünümü,de o,derece,de hoş ve şık bir bereket türüdür.
Dilimin döndüğünce en anlaşılır şekilde özetlemeye çalıştım, meraklı, kendine güvenen, becerikli olanlara kolay gelsin, fakat üstün beceri ve ince maharet isteyen, sabır isteyen, özen isteyen bir tür sanat.